Ngày Neymar thoát khỏi cái bóng của Messi

3 năm sau ngày rũ bỏ Barca và người đàn anh thân thiết Lionel Messi, Neymar đang có cơ hội lớn hơn bao giờ hết để vĩnh viễn biến quãng thời gian tại Camp Nou trở thành quá khứ.

Tháng 3/2017, mạng xã hội Barcelona ghi nhận bức ảnh được lan truyền rộng nhất lịch sử đội bóng. Đó là tấm hình các cầu thủ Barcelona ăn mừng bàn thắng phút bù giờ của Sergi Roberto trước Paris Saint-Germain, ấn định tỷ số 6-1 và giúp Barca đi vào tứ kết sau khi thua đến 0-4 trong trận lượt đi.

Nổi bật nhất trong tấm ảnh được chụp bởi nhiếp ảnh gia Santiago Garces là Lionel Messi - người duy nhất rõ mặt, ở giữa tấm ảnh, giương cao nắm đấm và cao hơn hết thảy mọi người, tựa như vóc dáng của Superman giữa những người phàm. Bức hình kể trên mất hơn một tuần để tiếp cận 56 triệu người trên mạng xã hội, nhận hơn 5 triệu lượt thích và còn được in thành áp phích khổng lồ ngay cổng sân Camp Nou với thông điệp: “Welcome to the Camp Nou. History happens here” (Chào mừng tới Camp Nou. Lịch sử xảy ra tại đây).

Nếu ai đã xem trận “La Remontada” đó đều nhớ điều: người xứng đáng tôn vinh nhất không phải là Messi mà là Neymar. Cầu thủ người Brazil đã ghi 2 bàn cũng như trực tiếp kiến tạo pha bóng cuối trận cho Roberto. Tuy nhiên, Barcelona vẫn chọn hình ảnh Messi làm biểu tượng. Đó có thể vì nhiều lý do: khoảnh khắc ấn tượng, thời điểm cảm xúc thăng hoa. Khi Neymar xách vali rời Barcelona trong thương vụ chấn động thế giới hè 2017, bức ảnh kể trên được nhắc lại.

Nhà báo Ramon Besa của tờ El Pais quả quyết: “Neymar quyết định ra đi bởi thấy mọi thứ là quá đủ bởi kể cả khi anh đá để có màn trình diễn hay nhất sự nghiệp và mang về thắng lợi huy hoàng, mọi người vẫn nói về Messi”. Nguyên nhân chính để Neymar ra đi được cho là để thoát khỏi cái bóng của Messi. Ba năm sau, anh chỉ còn cách chiếc cúp vô địch Champions League đúng một trận đấu.

Quyết định ra đi của Neymar liệu có đúng đắn? Trước tiên hãy nhìn về phía Barcelona. Tác giả của bức ảnh Garces quả quyết: “Nếu tấm ảnh được chụp từ bàn thắng đầu tiên và sau đó không có màn lội ngược dòng nào, nó sẽ chẳng nổi tiếng đến thế. Tấm ảnh này đại diện cho thứ cá tính và là khởi đầu cho kết thúc của cá tính ấy”.

Ông đã đúng khi cho rằng đó là điểm khởi đầu cho dấu chấm hết của giai đoạn lịch sử. Tại vòng tứ kết năm đó, Barcelona bị Juventus loại với tổng tỷ số 3-0, với trận lượt về vô vọng tới mức HLV Max Allegri tự tin: “Juve có thể đá cả ngày với Barca mà không thua bàn nào”.

Đó là trận đấu cuối cùng Neymar khoác áo Barcelona tại Champions League. Ba năm trôi qua, và những gì các cules trải qua thậm chí thê thảm dần theo thời gian. Đầu tiên là thất bại 0-3 trước Roma tại mùa 2017/18 dù đã thắng 4-1 ở lượt đi.

Sang năm tiếp theo, Barca tưởng như đặt một chân vào chung kết sau khi thắng đến 3-0 trên sân nhà. Ít ai ngờ đội bóng xứ Catalan tiếp tục thua đau điếng 0-4 ở lượt về và có năm thứ hai liên tiếp bị lội ngược dòng.

Tới mùa giải này, khi các trận đấu từ tứ kết chỉ còn một lượt, Barca không lo bị ngược dòng khi đấu với Bayern Munich. Tuy nhiên, họ thậm chí chịu thất bại đáng xấu hổ bậc nhất lịch sử CLB với tỷ số 2-8 trước đội bóng Đức. Một trận đấu thảm họa mà Gerard Pique miêu tả là “đội bóng đã chạm đáy”, khiến Chủ tịch Bartomeu sa thải cả HLV lẫn giám đốc thể thao, đồng thời lên kế hoạch thanh trừng hơn nửa đội hình chính.

Đối nghịch với tình hình rối như canh hẹ của Barca, Paris Saint-Germain đang đứng trước cơ hội đoạt cú ăn ba lịch sử. Và Neymar chứ không phải siêu sao trẻ Kylian Mbappe mới là linh hồn trong hành trình châu Âu của đội bóng Pháp. Khi Mbappe không đủ thể lực để ra sân từ đầu trước Atalanta tại tứ kết, Neymar giữ trọng trách lĩnh xướng hàng công. Ngôi sao này có thể vẫn cần căn chỉnh thước ngắm với những pha bỏ lỡ khó tin, nhưng không ai có thể phủ nhận tầm quan trọng của Neymar.

Cầu thủ số 10 là người trực tiếp kiến tạo cho Marquinhos cân bằng tỷ số, trước khi tỉa bóng cho Mbappe băng lên căng ngang, giúp Eric Maxim Choupo-Moting ấn định tỷ số 2-1. Sau trận đấu, Neymar thậm chí trao lại cho Choupo-Moting danh hiệu “Cầu thủ hay nhất trận”.

Hành động đẹp, đặc biệt là tới từ cầu thủ vốn chịu định kiến là ích kỷ, màu mè. Không còn Neymar dễ dàng ngã vật ra như thể bị trọng thương sau mỗi pha va chạm, chỉ còn cầu thủ không ngừng hướng về phía trước, chiến đấu vì tập thể trước Atalanta thậm chí cố gắng vượt cả giới hạn của mình.

Đây là năm đầu tiên kể từ khi sang PSG, Neymar có thể đá trọn những trận quan trọng nhất tại Champions League. Ở mùa giải đầu tiên, anh gặp chấn thương sau lượt trận đầu và đành ngồi nhìn đội nhà bị Real Madrid loại. Sang năm 2019, anh tiếp tục gặp chấn thương và không thể ra sân trong cả hai lượt trận gặp Manchester United. Gương mặt Neymar sững sờ khi đội nhà để thua 1-3 trong những phút cuối trận thậm chí mở ra trào lưu chế ảnh trên Internet, khi nhiều người tin Neymar đang hối tiếc vì đã ra đi.

Tuy nhiên, Barca mới là đội cần Neymar chứ không phải ngược lại. Đội bóng xứ Catalan bỏ ra hơn cả số tiền 222 triệu euro thu về từ thương vụ Neymar để chiêu mộ 3 bản hợp đồng kỷ lục Philippe Coutinho, Ousmane Dembele và Antoine Griezmann.

Người đầu tiên bị đem cho mượn và vừa ghi 2 bàn vào lưới Barca, người thứ hai chấn thương liên miên trong khi người cuối cùng chỉ ra sân trước Bayern từ băng ghế dự bị và không đóng góp gì nhiều. Sở trưởng của Griezmann là tiền đạo lùi, nhưng nhiều lần trong mùa giải này, anh bị xếp đá lệch cánh trái. Đó là vị trí quen thuộc của Neymar, cho thấy Barca đang khao khát cầu thủ có kỹ thuật, khả năng đột phá và thay đổi cục diện trận đấu ra sao. Messi vẫn còn đó và vẫn là cầu thủ hàng đầu thế giới, nhưng anh quá đơn độc và ngày một già đi.

Khi còn Neymar, Barca có thể thất bại, nhưng họ không phải rời cuộc chơi bẽ bàng như 3 mùa giải gần nhất. Khi có Neymar trên sân, PSG lần đầu tiên vào chung kết Champions League trong lịch sử. Đội bóng nước Pháp cũng không cần trải qua cuộc thay máu như Barca mà chỉ dần dần tinh lọc đội ngũ.

Khi Edinson Cavani bước sang tuổi 32, PSG nhanh chóng đưa về Maro Icardi đang ở độ chín của sự nghiệp. Ví dụ kể trên cho thấy Neymar đã không sai khi đến Paris, nơi anh có tất cả: từ tiền bạc, vị thế cho tới những đồng đội chất lượng.

Có nghịch lý đã tồn tại cả chục năm nay, kể từ ngày Neymar bắt đầu nổi lên tại Santos và được gọi lên tuyển Brazil. Anh là một trong những cầu thủ hay nhất thế hệ của mình và là truyền nhân hiếm hoi còn sót lại của thứ bóng đá ngẫu hứng jogo bonito trong thế giới ngày càng đề cao sự kỷ luật, tuân thủ chiến thuật.

Tuy nhiên, trong mắt nhiều người, Neymar vẫn là đứa trẻ to xác, là cầu thủ thích ăn vạ và không xứng đáng là cầu thủ đắt giá nhất lịch sử. Những pha lăn lộn tại World Cup 2018 trên đất Nga thậm chí còn khiến anh có nhiều anti-fan hơn.

Ngay cả những chuyên gia bóng đá cũng có cái nhìn thiếu tích cực về Neymar. Tờ Guardian dẫn chứng về các BLV đài BT Sport trước trận gặp Atalanta. Hai cựu danh thủ Glenn Hoddle và Rio Ferdinand đưa ra những bình luận như sau: “Tại Barcelona, Neymar giữ phong độ ổn định, và anh ấy chưa bao giờ trở lại trình độ đó. Anh ta cũng không tỏa sáng trong những trận đấu lớn một cách đều đặn và có tâm lý yếu”.

Đó là cái nhìn định kiến bởi các con số thống kê cho thấy điều ngược lại. Theo Transfermarkt, Neymar đã ra sân 84 trận trong màu áo PSG, ghi 70 bàn và kiến tạo 41 lần, tức mỗi lần ra sân, anh sẽ đóng góp trực tiếp hoặc gián tiếp vào 1,32 bàn thắng. Ngay trong mùa giải chào sân Ligue 1, Neymar đã nhận giải cầu thủ hay nhất.

Tại Champions League, anh đóng góp 14 bàn và 9 pha kiến tạo trong 19 lần ra sân. Tại vòng loại trực tiếp Champions League mùa này, khi không còn gặp vấn đề về chấn thương, Neymar ghi bàn trong cả hai lượt trận vòng 1/8 trước Dortmund, tỏa sáng trước Atalanta và tiếp tục kiến tạo cho Di Maria trong trận bán kết trước RB Leipzig.

Ở tuyển Brazil, Neymar cũng vươn lên trở thành chân sút vĩ đại thứ ba trong lịch sử với 57 bàn, chỉ còn xếp sau hai huyền thoại Ronaldo (62 bàn) và Pele (77 bàn). Trong top 10, chỉ mình anh là cầu thủ duy nhất còn thi đấu và việc phá vỡ kỷ lục chỉ còn là vấn đề thời gian.

Những thống kê kể trên cho thấy hiệu suất và sự ổn định phi thường, cũng như sự tỏa sáng trong những thời khắc khó khăn. Neymar là vậy, cầu thủ chịu nhiều tai tiếng bởi cách anh thể hiện ngoài đời giống tay chơi và trên sân nhiều lúc giống như diễn viên nhào lộn. Nhưng hãy nghe người đồng đội Ander Herrera trả lời phỏng vấn trên đài Canal+ để hiểu thêm phần nào về cầu thủ sinh năm 1992 này.

Herrera chia sẻ: “Khi còn ở Manchester, tôi thường đọc tin trên báo và thấy họ miêu tả tình hình về Neymar như địa ngục: cầu thủ khó chịu, không thèm nói chuyện với các cầu thủ Pháp. Khi đến đây, tôi chỉ thấy một Neymar rất hạnh phúc, luôn cười nói và pha trò với tất cả, kể cả dàn cầu thủ Pháp. Thế rồi tôi tự hỏi, tại sao truyền thông lại nói về Neymar như vậy khi anh ta hạnh phúc đến nhường này mỗi ngày? Đó là cầu thủ có thể đoạt Quả bóng Vàng và tôi sẵn sàng chạy thêm 5 km trên sân vì anh ấy. Nếu Neymar cần, tôi sẵn sàng chạy tới bao khắp sân”.

Neymar có thể vẫn là người hiếu thắng, qua cách anh giễu nhại động tác ăn mừng của Erling Haaland sau khi đánh bại Dortmund.

Trên sân, anh đã cho thấy sự trưởng thành rõ rệt và là cầu thủ có tâm lý chiến tốt nhất của PSG, là người hiếm hoi bên cạnh Keylor Navas biết mùi vinh quang Champions League. Thứ Neymar còn thiếu để nhận được sự thừa nhận từ tất cả có lẽ là chức vô địch mà anh là hạt nhân chính giúp “gánh team”.

Ở tuyển Brazil, anh đã bỏ lỡ giai đoạn quan trọng nhất của World Cup 2014 và cả giải Copa America 2019 vì chấn thương. Cơ hội lớn nhất để trở thành người hùng của Selecao sẽ là đợi hai năm nữa, với World Cup 2022 tại Qatar. Tại đấu trường cấp CLB gần hơn rất nhiều. Nếu Neymar tỏa sáng và giúp PSG đánh bại Bayern Munich trong trận chung kết sắp tới, chẳng ai có thể hoài nghi về anh được nữa.